Suku Sunda mangrupa salah sahiji etnis anu utamana nyicingan nganjrek padumukanan di wewengkon pulo jawa.
Pangpangna daerah Jawa Barat Jeung Banten. Wewengkon anu sumebarna masyarakat Sunda di daerah kulon Pulo Jawa disebut tatar Sunda Atawa bumi Pasundan.
Sanajan Kitu, populasi urang Sunda henteu Ngan ukur di Jawa, tapi Oge sumebar di sakabeh provinsi di Indonesia.
Ku kituna, teu aneh lamun sababaraha tradisi Sunda Oge dipikawanoh ku masyarakat sakuliah Nusantara.
Dihandap ieu rupa rupa tradisi kabudayaan Sunda nu kakoncara turta dipikawanoh diluar daerah Sunda.
1. Botram
Botram nyaeta istilah basa Sunda anu nuduhkeun tradisi dahar babarengan make tilam daun cau Atawa samak.
Numatak helok kataji nyaeta Dina tradisi ieu deungeun sangu ngahaja dibawa ti imahna sewang sewangan anu rek balotram Jeung Teu sarua. Hasil gempungan Saha wae nu bakal miluan sina mawa misah.
Numutkeun laman jakarta.tribunnews.com, Menu botram biasana ngandung kadaharan tradisional saperti sangu liwet, sambel cabe, lauk asin, tempe tahu, kurupuk Jeung sayuran seger minangka masakan wajib, salian ti lauk tambahan sejena.
Sakumna kadaharan anu dibawa baris disusun ngentep rapih manjang Dina taplak. Ditilaman ku daun cau. Anu baris dilaksanakeun dihareupeun para pamilon samemeh didalahar diasaan dicobaan babarengan.
Tradisi dahar babarengan Sunda ieu dilakonan kalawan tujuan pikeun ngaraketkeun sauyunan guyub tali duduluran.
2. Nyaneut
Nyaneut nyaeta tradisi nginum teh ciri khas Sunda anu asalna ti wewengkon Garut.
Kabiasaan nyaneut umurna geus ratusan taun, tujuana pikeun ngabageakeun taun anyar.
Dicutat Tina visitgarut garutkab.go.id
Istilah nyaneut sabenerna mangrupa singgetan tina nyai Haneut Atawa cai haneut anu Hartina cai haneut.
Beda pisan ilaharna tradisi ngalakonan nyaneut mibanda ciri aheng mahiwal ti sasarina.
Kahiji, teh nyaneut bakal disadiakeun Jeung jajanan Dina bentuk kadaharan tradisional saperti Hui boled, beubeutian, sampeu Jeung ganyong kulub.
Kadua, cara ngararasakeun teh dilakonan ku sababaraha tahapan. Nyaeta ngagilirkeun nyicikeun gelas teh Dina dampal leungeun dua kali. Dituluykeun ku nyeuseup seungitna teh tilu kali. Kakara teh regot diinum
Tradisi nyaneut ieu cenah Aya patula patalina Jeung kabiasaan urang Sunda nu leuwih resep nginum teh tibatan cai herang.
Pon Kitu deui di wewengkon Garut mah salah sahiji daerah panghasil teh kwalitas Hade.
3. Seren Taun
Seren Taun mangrupa tradisi minangka wujud rasa syukur ti masyarakat Sunda Kana hasil panenna.
Dicutat tina laman warisanbudaya.kemendikbud.go.id
seren asalna Tina kecap basa Sunda, nyaeta "seren" anu Hartina serahkeun Jeung "taun" Hartina taun. Seren Taun mangrupa prosesi masrahkeun hasil panen taun Ka tukang Ka taun anu bakal datang.
Upacara adat ieu anu dilaksanakeun saban taun sanggeus panen pare, dilakonan sacara rutin. Sarta biasana dihadiran ku sakumna warga desa. Hal eta teh lantaran seren taun direken minangka hajatan desa, kukituna ampir sakumna warga unggal dilaksanakeun ieu acara. Alatan antik naker, mindeng wisatawan datang nyakseni tradisi ieu.
4. Nyalin
Nyalin mangrupa tradisi anu dipigawe ku masyarakat Sunda di wewengkon Karawang, nalika mangsa dibuat.
Dicutat Tina kompas.com cohagna Nyalin nyaeta tradisi ngarobah siki ku cara nyokot sereal Beas nu panghadena pikeun siki keur melak anu saterusna.
Nyalin dilakonan boh ku saurang pon Kitu deui ditempo salaku tata Krama samemeh panen.
Dina tradisi ieu, Aya sababaraha sasajen saperti tumpeng, sayur Jeung buah, kalapa, tampolong, tiwu, bakakak, pusaka, gentong, amparan Tanak, bubur beureum Jeung bubur bodas, lunguyan Jeung areng, seuneu jeung menyan, Jeung dasar lawon bodas.
Saban kurban mibanda Harti salaku ngebrehkeun panarimaan Ka maha Nyipta bakal ngumplitan prosesi nalika mantra Jeung du'a dikedalkeun.
5. Munggahan
Munggahan nyaeta tradisi anu dilakonan masyarakat Sunda mapag bulan puasa.
Munggahan mibanda harti leumpang Atawa kaluar tina kaniasaan sapopoe, anu sacara harfiah dihartikeun salaku usaha pikeun naek ka tingkat anu leuwih luhur dina bulan suci romadlon.
Numutkeun popbela.com tradisi Munggahan dilaksanakeun Dina Ahir sya'ban atawa rewah dina kalender hijriah. Atawa Ngan sapoe samemeh datangna romadlon.
Munggahan dilakonan ku rupa rupa cara saperti ngumpul Jeung kulawarga. Dahar balakecrakan babarengan, silih hampura, ngayakeun solat babarengan, Atawa nganclong indit inditan murak bekel dahareun kalawan gumbira Jeung kulawarga.
Aya Oge nu ngeusianana ku haji Atawa sodaqoh. Salaku bagean tina tradisi, jalma anu ngalaksanakeun tradisi ieu Oge bakal ngaberesihkeun sakujur awakna ku cara adus diangir samemeh asup Kana bulan suci romadlon.
6. Ngadulag
Ngadulag nyaeta tradisi nabeuh nakol bedug anu baris dilaksanakeun ku urang Sunda dina waktu waktu anu geus ditangtukeun, saperti dina bulan romadlon Atawa Dina acara raramean poe Islam.
Dicutat tina warisanbudaya.kemendikbud.go.id
Ngadulag mangrupa tradisi antik dina bulan ramadhan anu di dago - Dago jalaran saban wirahma anu dimaenkeuna miboga Harti khusus teu sagawayah padu asal ditakol.
Contona Aya dulag kuramas, nyaeta pola tabeuhan nakol bedug anu dicoo dina poe samemeh romadlon. Pikeun ngajak warga Sangkan nyucikeun Atawa ngaberesihan diri ku cara ngumbah buuk diangir dikuramas samemeh puasa tepi ka saterusna.
Aya Oge dulag jaman, nyaeta pola nabuh kendang disadaakeun mangsa subuh.
Peutingna dina bulan ramadlan, Aya dulag taraweh Jeung dulag tadarus. Nyaeta pola tabeuhan nakol bedug anu nandaan waktu sholat taraweh Jeung tadarus Al-Qur'an.
Salian ti eta Aya dulag fitrah anu di sebut dulag lilikuran. Nyaeta pola nabuh kendang anu nandaan asupna peuting lilikuran Atawa tanggal dua puluh hiji romadlon. Nu baris disada nepi ka lebaran idul Fitri atawa tanggal hiji Syawal.
7. Nganteuran
Nganteuran nu hartina nganteurkeun.
Nyaeta tradisi urang Sunda anu biasana dilakonan ku cara silih tukeur dahareun samemeh lebaran idul Fitri. Ngabageakeun poe agung, jalma jalma baris silih tukeuran. Ti mimiti kupat, opor tepi ka rupa rupa kueh.
Nganteuran Oge mangrupa istilah pikeun kagiatan ngirim idangan waktuna dahar anu keur digarawe di sawah. Aya deui istilah nganteuran dipake pikeun ngirim bekel boh kanyaah Atawa materi duit salaku kolot Kanu jadi anakna anu keur nyuprih elmu di pasantren.
Sakumaha dicutat tinajabar.nu.or.id
8. Nenjrag bumi
Nenjrag bumi nyaeta salah sahiji tradisi antik helok Ka orok anu karek borojol lahir anu dilakonan pangpangna masyarakat Sunda anu nganjrek padumukan di wewengkon bandung.
Nurutkeun merah-putih.com
Nenjrag bumi dipigawe ku cara ngagolerkeun orok beureum di luhur lante anu bahana tina awi beulah. Tuluy tilam awi beulah eta ditincak dijejek Atawa ditenjrag suku ku indung budak orok nu kakarak lahir jumlahna tujuh balikan.
Aya Oge tradisi nenjrag bumi ku cara ngagolerkeun orok dina taneuh. Ngababuk halu Atawa iteuk Kana tujuh balikan Kana taneuh deukeut orok beureum nu kakarak borojol lahir tea.
9. Ngeuyeuk seureuh
Ngeuyeuk seureh nyaeta dina upacara adat istiadat pernikahan Sunda.
Dicutat tina lamanjournal.uinsgd.ac.id
Ieu tradisi anu dipingpin ku pangeuyeuk teh mangrupa prosesi nalika panganten menta idin doa restu ti nu jadi kolotna.
Satuluyna, calon panganten dibere Beas ngandung siloka makmur Raharja.
Diteunggeul ku sapu dibarengan ku piwuruk mapagahan. Sanggeus Kitu, lawon bodas anu nutupan pangeuyeuk teh dicabut dituluykeun ku beulahan Mayang jambe ku calon panganten lalaki. Prosesi ieu baris dipungkas
Ku calon panganten lalaki ngagebugan halu Kana lisung tilu kali.
Dina arak arakan, balado pangeuyeuk baris dipaenkeun minangka pangiring.
10. Sisingaan
Tradisi sisingaan mangrupa hiburan has Sunda anu sering dipintonkeun kamonesan Dina acara sunatan karyaan. Anak eta bakal ditunda Dina tandu bentuk boneka singa. Tuluy diganti ku opatan lalaki dewasa pikeun dibawa ngurilingan sakuliah kampung.
Kasang tukang sajarah sisingaan. Sabenerna Aya patula patalina Jeung reaksi masyarakat harita Kana kaayaan pulitik jaman kolonialisme eropa.
Wangun maung anu dipake mangrupa sindiran dilelewe Kana simbul lambang Nagara anu mindeng dipake ku Nagara eropa.
Minangka alat tradisional nu bisa ditumpakkan sarta dicoo diulinkeun.
Sakumaha dicutat tina laman bandungkompas.com