Pantrangan pamali jeung hal hal anu teu meunang dilakonan




hal anu tabu dilarang teu meunang dina tradisi sunda katelah pamali. hartina teu meunang dilakokan dipigawe. tradisi eta geus ti jaman baheula keneh ageman panutan di cekel ku masayarakat sunda.

Kabiasaan ieu raket patalina jeung prinsip urang Sunda umumna, nya éta tarapti (tertib), siloka (simbul teu nyigeung jalma boh lisan atawa kalakuan rengkak paripolah), someah (bersikap sopan ka batur) jeung handap asor (rendah hati).

Pikeun sabara kaol pamanggih nyebutkeun yén pamali téh sukur mitos kapercayaan pikeun nyingsieunan budak sangkan  ngagugu nurut ka kolotna. tapi lamun ditilik anteb diimeutan leuwih jero, Pamali sabenerna boga maksud jang kahadean anu patali jeung sabab jeung akibat. 
naon wae mana jeung kumaha kaayaan anu kaasup pamali.

1. Ulah kaluar imah wanci sareupna ngagedur



Kalakuan Pamali munggaran ieu hartina ulah kaluar ti imah nalika magrib, atawa anjeun bakal diculik ku sétan sabangsaning kelong wewe sandekala. Pasti wawuh kana paribasa “Geura urang tonggong, sareupna. Bisi diculik ku anjeun." Ieu biasana nyarios nalika murangkalih ulin nepi ka beakeun waktu. .

kacaritakeun di Bandung baheula anu aya patalina jeung ieu pamali. Bandung baheula mah lain dayeuh hurung hérang mencrang baranang sarwa endah siga kiwari. Dina taun 1920-an, Bandung mangrupa kota leutik di tengah-tengah pagunungan nu bakal jadi kawas dayeuh nu teu dicicingan nalika Asar datang.

Waktu harita Bandung masih dilingkung  ku tatangkalan baradag anu matak pikasebeleun geueuman paroek mongkleng. matak keueung pikasieuneun lamun ngaliwat ka magrib. Dicutat tina buku Ramadhan di Priangan karangan Haryanto Kunto, jaman harita “ Jaman di imah kuring aya rupa-rupa larangan pantrangan. Sagala rupa bisi jeung pamali”.

Waktu harita, aya hiji carita anu medar ngeunaan budak anu dipaling dibawa kabur ku kelong wewe sabab ulin anteng kajongjonan nepi ka datang Magrib. budak teu bisa kapanggih sanggeus kokotetengan kukurusukan asruk - asrukan kamana mendi tug tepi kasapeuting. Ahéng, isukna katémbong budakna dina luhureun tangkal gedé diuk cicing ucang ucangan eunteup nyangsang.


Pamali ieu aya hubunganana sareng anjuran dina agama Islam supados henteu ngulampreng ulin pirajeuneun los anyang - anyangan antara kaluar ti imah dina waktu Maghrib jeung Isya. Ieu waktuna Sétan balawiri ngagoda ngaheureuyan ngaganggu manusa, sarta barudak téh pangbabarina kasirep kaancikan ka gangguan jin. 
Nanging, sacara logis ku akal pikiran urang bisa nyebutkeun yén budak atawa bebenyit kudu ngeureunan ulin mending cicing di imah minangka reureuh nyalse. gancang ngarah awakna bisa jagjag waringkas séhat deui. Pikeun budak hideng anu geus baleg asup ka umur dewasa, waktu Maghrib kudu dipaké pikeun ngalaksanakeun solat jeung maca Al Qur'an nepi ka sanggeus Isya.

cindekna, pamali ieu ngajurung urang ulah ngalakukeun kagiatan di luar nalika peuting jeung buru-buru istirahat sangkan teu boros tanaga kana hal-hal nu teu aya gunana.

2. Dahar ulah nyesakeun remeh

Anu dimaksud pamali ieu lamun dahar jeung naon wae deungeun sangu omat entong nepika nyesakeun sangu sanajan saeutik atawa ulah ngaremeh. Mitos éta bisa ngabalukarkeun piaraan ingon ingon sato bakal paeh. rek ngangon miara ngukut domba, meri, entog komo deui hayam, tinangtu bakal nguyung satuluyna ngulahek jeger paeh.. Ditilik tina logika, pamali ieu jelas teu aya hubunganana, leres?

aya deui kayakinan geus jadi kapercayaan di wewengkon Sunda séjénna, ngaremeh atawa nyésakeun sangu dina piring sanggeus dahar bisa meunang salaki atawa pamajikan anu goréng. Tapi, mitos ieu masih ngandung ajén-inajén anu hadé, nyaéta henteu ninggalkeun dahareun. Mitos ieu ogé ngajarkeun urang pikeun hirup bersih, tartib sarta salawasna kudu boga sikep syukur nganuhunkeun kadaharan meunang mangrupa rupa kanikmatan kangeunahan paparin gusti Alloh anu maha suci robbil izzati. 



3. Neukteukan kuku ti peuting



Maksud rek meresihan kokotor kuku atawa basa lemesna tanggay dina kaayaan ti peuting.
wates kecap wanci peuting nyaeta kurang leuwih sanggeus maghrib ngong adan.
poma omat ulah motong kuku, bisi aya nu gering atawa maot. Éta hartina pamali pantrangan teu meunang dipigawe. Perlu diinget yén Pamali bijil dina waktu éta nalika daérah Sunda kurang caang can aya listrik anu walatra. kaceluk jaman harita lamun datang peuting estuning dicaangan ku cempor damar atawa obor. boh dijero imah atawa nyaangan kanu ngaliwat diluar cukup ku make obor ditancebkeundina pager digantungkeun. kaharti sabenernamah eta pamali lamun dipikiran inggis lamun motong kuku bisi keuna raheut kana leungeun matak tatu picilakaeun. lantaran kurang caang kasebut reyem - reyem kukituna nyinglarkeun pibahayaeun wayahna entong neukteuken kuku dina waktu peuting.
Tina sudut pandang kaamanan, pamali ieu katingalina pikeun ngahindarkeun panangan atanapi suku nalika motong kuku. Jadi motong kuku kudu dipigawé salila poé nalika langit caang jeung pintonan teu diwatesan. Dina waktu ieu, motong kuku peuting bisa dipigawé peuting salila cukup cahayana sahingga aman pikeun ramo jeung toes.

4.Cicing atawa diuk dina lawang panto
_

Ieu salah sahiji pamali  hiji pantrangan anu paling sering urang ngadangu. Pamali ieu maksudna ulah diuk hareupeun panto bisi nongtot jodo keur budak awewe anu can kawin, sieun hese neangan jodo. Aya ogé anu nyebutkeun yén diuk di hareupeun panto bakal matak gering sabab aya arwah ngaliwatan panto.
kaharti maksud tujuan saestuna sangkan teu ngahalangan jalma anu lar sup. boh semah anu datang boga kapentingan ka pribumi. ku katempo aya nu diuk dina lawang panto rek budak lalaki atawa parawan tinangtu bakal ngagokan. hoream ngomonganana atawa malik teu tulus nyalingker neangan jalan ngarah bisa asup liwat lawang panto anu sejenna.   

Logika Pamali anu panggampangna ditingali. Nangtung atawa diuk di hareupeun panto mangrupa kalakuan anu ngaganggu mobilitas jalma séjén. Jalma nu asup jeung kaluar bakal kahalangan malah bisa ngabalukarkeun jalma séjén ragrag lamun leumpang tanpa merhatikeun sabudeureun maranéhanana.

5. Ulah Dahar Bari Ceplak



Dina basa Sunda, sora anu kaluar waktu dahar disebut ceceplak. Pamali ieu ngalarang batur dahar ku cara nyieun sora tina létah atawa sungut. Sora ieu disababkeun ku gesekan tina ciduh. 

Béda jeung polah dahar bari galécok ngobrol ngaler ngidul. Dina basa Sunda, dahar bari galecok teu dianggap kabiasaan goréng. Tapi ceceplak dianggap pamali anu teu kudu dilakonan.

Kapercayaan masyarakat sunda yen dahar anu disada alatan sora letah jeung ciduh paadu nyaeta ceplak tea, mangrupa lir ibarat monyet keur nyatu barang hakan.sedengkeun ngaran monyet hina kurang hade. rampus rewog gembul jeung gandeng bakating ku kalaparan dianggap teu sopan kurang ajenan jeung teu ngeunah kadengena ku anu sejenna.   Ceceplak bakal ngabalukarkeun urang jadi bahan gosip jeung bisa mawa sato galak. 
Henteu aya hubungan logis antara tuang ceplak sareng sato galak atanapi janten bahan gosip diantara jalma-jalma di sabudeureun anjeun. Sanajan kitu, ditilik tina tatakrama, dahar bari nyieun sora ngajadikeun jalma di sabudeureun anjeun nu keur dahar teu nyaman. teu merenah kurang hade dianggap jalma teu boga sopan santun.

6.Parawan jeung bujang teu meunang dahar dina coet





pikeun parawan jeung bujang anu masih lengoh lalagasan can rarumah tangga teu meunang dahar dina coet. sabab bakal kawin ngajodo ka nini atawa aki goreng patut jeung goreng adat. 

sakumaha ilaharna coetk dijieun tina batu atawa campuran keusik, ku kituna dipikahariwang batu atawa potongan keusik bakal kabawa ku béas anu urang dahar. Sajaba ti éta, dahar maké coet salaku piring teu praktis. coe beurat jeung kasampak teu pantes.

bisi anu tadina aya pijodoeun pisalakieun jeung pipamajikaneun teu tulus bedo mileuleuheungkeun. lantaran nempo eta si jajaka atawa parawan kasampak dahar dina coet.

7. Teu meunang heheotan atawa bersiul di jero imah.



heheotan ngaheot mangrupakeun kalakuan anu pikaresepeun  keur suka bungah atawa kaayaan senang gumbira. Sakapeung cingogo nuduhkeun manah bagja. Tapi dina tradisi Sunda, cingogo atawa heheotan teu bisa dilakukeun di jero imah.

aya kapercayaan wireh arwah karuhun bakal nembongan datang ku alatan ngaheot. arwah bakal ngajirim marakayangan kokoleangan di imah sabab diondang ku jalma anu ngaheot.  

antukna sakabeh pangeusi imah tinangtu kaancikan kasurupan kaasupan roh anu geus maot pangpangna karuhun. ngabalukarkeun pahibut gandeng gujrud ngusir roh jeung kumaha nyageurkeun anu kasurupan pahibut. 

Sanajan kitu, pamali ieu sabenerna patali jeung etika. ngaheot bisa dianggap normal sarta ngabogaan loba harti gumantung kana kontes. Tapi lamun anggota kulawarga sedih, ngaheot sarua jeung teu empati jeung jalma nu keur ngalaman sedih. 

8. Entong hudang beurang


Hudang beurang minangka siloka yen jalma nyirikeun pangedulan embung nyiar kipayah rezeki boh jang dirina atawa ngabayuan kulawargana. Sabalikna jalma anu tanginas geus hudang janari samemeh shalat subuh kasempetan neangan rezekina leuwih gede kasempetanana. gancang nyaring bisi kaburu beak dipacok ku hayam hartina kaburu telat manten kapiheulaan moal kaagehan. Lian ngalatih disiplin ngabiasakeun alus ngeusian waktu ku barang gawe anu mangpaat kayaning ngurus imah, tugas sapopoe anu  penting tatahar kana kagiatan sejena rencana pikahareupeun.

Tina sudut pandang médis, hudang isuk keneh hade pikeun kaséhatan awak. Hawa masih beresih jeung panonpoé masih ngandung vitamin D anu alus pikeun tumuwuh tulang. Teu heran kolotna resep ngocok budakna pikeun gugah subuh. Ku hudang awal, urang tiasa gaduh langkung waktos pikeun nyiapkeun langkung saé sareng langkung saé pikeun dinten éta.

9. Nabrak ucing garong bari teu dikubur bakal mawa sial saminggu tuluy tuluyan

ucing nyaeta piaraan jalma pada umumna sok aya di imah atawa di buruan. ucing anu ngahaja dikukut atawa ucing anu nyampeurkeun ngadeukeutan ka unggal imah. anu dimaksud didieumah ucing hideung lestreng pikasieuneun rupana poek. mitos-mitos kapercayaan ngeunaan ucing hideung henteu ngan aya di Indonésia. Nagara barat ogé percaya kana mitos ieu. ucing garong atawa ucing hideung sok identik jeung hal-hal gaib. 

Urang Sunda percaya, lamun neunggeul ucing hideung teu dikubur bener, bakal sial salila tujuh poé  tuluy tuluyan. Nu matak, loba jalma ngaku ngalaman hal goréng sanggeus neunggeul ucing hideung.

Aya rupa-rupa bentuk sial. Aya nu ngalaman kacilakaan, sial jeung musibah lianna. Ku kituna teu anéh lamun jalma jadi leuwih waspada nalika aranjeunna neunggeul ucing hideung. Sieun sial.

janten, bahkan tina sudut pandang kaséhatan, mahluk hirup anu paeh kedah dikubur leres. Alesanana, bangke bakal bau jeung bilatung bakal muncul upami diantep, sareng pasti bakal ngaganggu indra ambeu. tut nyalabarkeun panyakit bakal sumebar kamana mana.

10. Ulah meuli uyah atawa ngajual uyah ti peuting

Urang Sunda ngajauhan jual beuli uyah peuting. Pamali, cenah. Tindakan ieu bakal mawa musibah dina bentuk fitnah jeung kajahatan lianna. Ieu patali jeung kapercayaan jalma.

Disebutkeun yén uyah mangrupikeun alat pikeun sihir hideung. Uyah dipaké salaku media pikeun ngirimkeun elmu sihir atawa sihir ku dukun.

Padagang bakal nolak ngajual uyah ka nu meuli uyah peuting. Nu sieun éta uyah bakal dipaké pikeun ngirim black magic ka jalma séjén. Aranjeunna bakal nampik ku alesan yén uyah geus béak.

Uyah mangrupikeun bumbu dapur utama anu penting pisan. Kusabab pentingna uyah, bungbu dapur ieu pernah jadi pemicu pikeun gerakan revolusioner di jaman pra-bersejarah. Di Sunda jeung Jawa, uyah dianggap penting. Kanyataanna, meuli uyah boga aturan waktu sorangan.

Ku kituna, éta téh sababaraha rupa pamali tradisional Sunda anu geus dipercaya ti jaman baheula. Kayakinan ieu mangrupa kabudayaan lisan ti tanah Sunda anu ngajarkeun sangkan hirup silih ajénan, ati-ati jeung sopan santun ka batur. Pamali henteu ngariung jeung gumantung kana kapercayaan di unggal daérah.

Ayana pamali dina tradisi Sunda bisa ngajaga kalanggengan hiji tradisi jeung ngajaga kasaimbangan alam. Sakumaha dilarapkeun di kampung adat Sunda.




Tidak ada komentar:

Posting Komentar

urang sunda kudu teuneung ludeung

Haliwar wedal sunda