Imah has sunda, ciri has jeung rupa - rupa model



Tangtos rada sesah milarian imah adat Sunda,di jaman modern kiwari.

Imah tradisional Sunda masih kénéh ngandung bahan baku utama tradisional. Siga awi anu dijadikeun pondasi imah tradisional.

Antukna, urang Sunda kawentar ku imah-imah tradisional jeung dialék daérah. Tapi tétéla lain éta waé anu nyeni, pakéan adat Sunda anu mindeng dipaké ogé cukup unik.

Imah adat Sunda nyaéta imah anu dicicingan ku suku Sunda. Suku Sunda mangrupa salah sahiji suku anu kapanggih di propinsi Jawa Barat. Maranéhna cicing di imah adat anu aya di wewengkon Tatar Sunda atawa tanah Pasundan.


Masyarakat Jawa Barat katelah masarakat religius taat kana parentah agama, darigama   jeung deukeut jeung alam, salah sahiji wujudna bisa ditingali dina imah adat Jawa Barat atawa Sunda.

Salian ti jadi tempat pamindingan jeung pangiuhan  tina hujan, hawa tiis, ngelekeb haneut atawa panas panonpoé, imah adat ogé mangrupa perwujudan tina budaya jeung tradisi hiji wewengkon, suku atawa ras sorangan.

Saperti imah adat séjénna, imah adat Sunda Sunda miboga wangun, ciri, filosofi dina unggal arsitéktur, sarta mibanda sababaraha jenis imah adat.


Supados langkung anteb paos mangga bandungan tengetkeun seratan dihandap ieu ngeunaan ciri khas jenis rupa – rupa imah sunda.

imah sunda umumna kabagi tilu bagean, nyaeta hareup, tenha, jeumg tukang di jero imah.

1. Hareupeun Imah atawa Hareup Imah 

di imah adat Jawa Barat, ngabagéakeun sémah biasana dilakukeun di hareup atawa hareupeun imah anu disebut emper.

Hareupeun imah atawa hareup imah adat Sunda teu boga parabot atawa parabot imah saperti sofa jeung korsi.

Ku kituna, sémah jeung nu boga imah diuk dina lanté atawa make tilam samak nu diamparkeun.

Ieu mangrupikeun wujud hormat ka sémah sareng nyegah sémah asup ka bumi.

Tapi, lila-lila, sababaraha imah adat geus dilengkepan téras atawa patio maké korsi jeung meja pikeun ngahibur ngagumbirakeun tamu.


2. Tengah Imah 

Siga imah modern, bagian ieu fungsina salaku tempat istirahat leleson peureum alias bobo.. Sarta eta oge boga fungsi minangka rohangan kulawarga anu dipisahkeun ku tembok dijieunna tina bilik atawa anyaman awi.


3. Tukangeun Imah 

Bagian tukangeun bumi mangrupikeun bagian anu ngan ukur awéwé atanapi sémah awéwé anu tiasa lebet. Lalaki teu dimaksudkeun pikeun ieu bagian imah, iwal dina kaayaan darurat.

Bagian tukang imah boga fungsi minangka dapur masak pikeun warga imah.


Ciri Khas Imah Adat Sunda

1. Posisi Wangunan/Penataan Imah Sunda

Posisi atawa tata wangunan Sunda mibanda falsafah atawa kapercayaan Sunda.

Falsafah imah adat Sunda nyaéta arah panonpoé sarengenge anu hadé pikeun nangtukeun posisi imah. Ieu bakal ngingetkeun urang ngeunaan arah kiblat nurutkeun arah panonpoé surup.

Ku alatan éta, imah teu kudu nyanghareupan nanaon lian ti kulon jeung wétan. Lokasi atawa posisi imah-imah Sunda ogé kudu disaluyukeun jeung nu séjénna di kampung atawa daérah sangkan susunanana rapih.


2. Bagian pondasi imah adat Jawa Barat umumna ngabogaan pondasi anu ditempatkeun di handapeun juru imah.

Konsep imah panggung Sunda ieu jangkungna 0,5 – 1 méter di luhur taneuh. Fungsina pikeun ngaminimalkeun karuksakan lamun lumangsung bencana alam, kayaning lini jeung banjir.


Salian ti éta fungsi di luhur, bagian handap imah panggung Sunda biasana dipaké pikeun ngajaga ingon-ingon saperti hayam, entog jeung meri.


Kalan – kalan  bagian handap imah panggung Sunda ogé dipaké pikeun nyimpen pakakas atawa pakakas tani sarta ogé dipaké pikeun neundeun bekelan suluh anu biasa disebut obor.


3. Lante Imah Sunda

Lantai imah adat Sunda unik pisan, nyaéta maké awi belah. Tujuanana nya éta pikeun nyieun sirkulasi hawa nu bisa asup jeung kaluar handapeun imah. Urang Sunda biasana nyebut palupuh awi.


4. Tembok imah Sunda

Tembok imah adat Jawa Barat dijieunna tina anyaman awi. Anyaman awi ieu, biasana disebut stan, polana aya liang leutik.


Liang-liang leutik dina rohangan imah-imah Sunda boga tujuan pikeun mastikeun sirkulasi hawa di rohangan teu panas teuing.


5. Palapon Imah Sunda

Lalangit imah Sunda dijieunna tina awi jeung rangka utama dijieunna tina awi gembleng. Siling dirancang pikeun nyimpen sababaraha barang, sareng ditutup nganggo tutup.


Jenis-Jenis Imah Adat Sunda

jenis imah adat Sunda nurutkeun pewartanusantara.com

Jenis-jenis imah adat Sunda cukup rupa-rupa lamun dibandingkeun jeung imah adat ti wewengkon séjén, ieu di handap aya jenis-jenis imah adat Sunda:



A. Imah Adat  Parahu nangkub 

Ngaran ieu pakait jeung wangun imah nu nyarupaan parahu nangkub, husus hateup imah nu sarupa handap parahu.


Ieu imah adat kabagi kana sababaraha bagian. Bagian utama, nyaéta hareup jeung tukang. Samentara éta, bagian tambahan kapanggih dina sisi katuhu jeung kénca.

model imah parahu tibalik disebut nangkuban ngajadikeun inspirasi   gaduh desain anu unik sareng klasik, rumah parahu tradisional Kumereb ieu jarang dianggo.


Kakurangan séjén tina imah adat Sunda ieu nyaéta gampang ngalaman bocor dina hateupna. Ku alatan éta, dina kamajuan kamajuan, urang Sunda leuwih milih imah permanen.


Ngan sababaraha urang Sunda anu masih ngagunakeun imah kumereb ieu, salah sahijina aya sababaraha urang anu cicing di wewengkon Ciamis, Garut, Tasikmalaya oge cimahi


ciri-ciri Imah Adat Parahu Kumureb:


Aya dua watang kayu dina hateup imah adat anu nyambungkeun sisi-sisina. Janten anjeun bakal ningali bentuk segitiga upami urang ningal tina posisi payun.

Diwangun ku opat bagian utama, nyaéta tukang jeung hareup dina wangun trapezium. Samentara éta, sisi katuhu jeung kénca dina bentuk hiji segitiga sarua.


 



B. Imah Adat Jolopong

Imah adat atawa imah jolopong mangrupa rarancang imah nu pang populerna di masarakat Sunda, hususna di Jawa Barat.

 

Ampir di unggal wewengkon di Jawa Barat, masarakat ngagunakeun desain imah tradisional Jolopong. Kuring henteu weruh naon di balik ieu.

 

Sawatara anggapan diantarana, wangun imah adat Jolopong leuwih basajan jeung teu kalah kuat batan imah adat séjénna.

 

Jolopong sorangan hartina drooping atawa ngagolér, ieu bisa ditempo ti luhureun imah adat anu lempeng. dijero imah teu teundeunan parabot ngahaja sina kosong katelah jolopong.

 

Urang bakal gampang manggihan imah adat ieu di wewengkon Priangan Timur, kayaning:

 

Garut Tasikmalaya Ciamis Banjar

Tapi, di wewengkon Priangan, Kabupatén Garut mangrupa wewengkon anu panglobana ngagunakeun imah adat Jolopong.

 

Salian ti basajan tur kokoh, imah adat Sunda Jolopong ieu leuwih irit dina ngagunakeun bahan.

 

Ciri-ciri imah adat Jolopong:

 

Wangun hateup imah tradisional jenis ieu kawas sadel manjang

Cai mibanda dua wewengkon hateup dipisahkeun ku jalur termal di tengah desain imah tradisional.

Diwangun ku sababaraha kamar. Ruang hareup disebut emper atawa téras, rohangan tengah disebut ruang tengah ilmiah atawa patengahan, rohangan samping disebut pangkeng atawa kamar, kamar tukang diwangun ku pawon anu disebut pawon jeung tempat neundeun béas disebut padaringan.

 .


 C. Imah Adat Julang Ngapak

Imah Julang Ngapak nyaéta imah adat Sunda anu loba dipaké ku masarakat Tasikmalaya.

imah model julang ngapak perlambang manuk hiber ngawang - ngawang ngapung ka jomantara meberkeun jangjang kalayan gagah endah katempona.

 

Imah adat jenis ieu wangun hateupna nyarupaan jangjang manuk anu bahanna dipaké injuk, rumpai atawa alang-alang dihijikeun, tuluy diantelkeun ku pigura dina hateup imah.

 

Wangun atawa arsitéktur julang ngapak téh kacida artistikna, rapih jeung wangun hateupna anu kacida éndahna.

 

Saterusna, nu teu kurang unik jeung menarik, imah adat julang ngapak ngabogaan garpu gunting dina unggal tungtung hateupna, boh di hareup boh di tukang.

 

Ciri-ciri Rumah Adat Julang Ngapak:

 

Wangun imah adat ieu siga manuk ngepak jangjangna, dilengkepan ku garpu gunting dina lamping.

Hateup imah adat dijieunna tina serat lontar, jerami jeung alang-alang dihijikeun jeung rangka awi.

teu gampang bocor

Rumah Adat Julang Ngapak



 D. Imah Adat Capit Gunting

Seueur anu panasaran kana ieu imah adat Sunda, kumargi urang jarang ningali.

ceuk sabaraha kaol pamanggih nerangkeun yen model imah capit gunting minangka pangbuhuna geus aya ti ratusan taun . lamun dibandingkeun jeung model imah adat sunda anu sejenna.

 

Disebutkeun yén ngaran gunting cakar téh dicokot tina wangun (arsitektur) hateupna, atawa dina basa Sunda disebut susuhunan.

 

Bentuk susuhunan imah adat Sunda jenis ieu nyarupaan gunting baju. Dimana dina tungtung hateupna, boh luhur boh hareupna miboga wangun kai silang.

 

Lamun urang narjamahkeun, cakar hartina hiji hal anu clamped, bari gunting geus meuntas wilah.

 

Ciri-ciri Imah Adat Capit Gunting:

Wangun imah adat siga gunting muka

Hateup imah adat di tungtung hareup, luhur jeung tukang ngagunakeun kai atawa awi.

Rumah Adat Capit Gunting


E. Imah Adat Badak Heuay

Imah Badak Heuay mangrupa salah sahiji jenis imah adat Sunda anu masih gampang pisan kapanggih di sagala rupa wewengkon di Jawa Barat. Sacara umum imah adat ieu masih kénéh dijadikeun tempat padumukan, contona di Sukabumi jeung Cianjur.

 

Badak heuay, mun urang terjemahkeun kana basa Indonesia, hartina badak menguap ngantuk.

 

Teu aya katerangan anu jelas ngeunaan sajarah pastina ieu imah adat Sunda, tapi anu jelas wujudna masih aya di masarakat Sunda.

 

Cenah ngaran imah adat Sunda ieu dicokot tina wangun hateupna. Upama dititénan, ieu imah adat ngabogaan hateup anu ngaliwatan hareup jeung tukang.

 

Hartina hateup imah adat Sunda ieu ngaliwatan gedong atawa ngalegaan, boh tukang atawa hareup.

 

Ciri-ciri Imah Badak Heuay:

 

Wangun imah adat Jawa Barat ieu siga badak ngengklak/ngabuka sungut.

Boga dua hateup, gedé jeung leutik. Hateup badag ayana di tukang bari hateup leutik di hareup. Bagian hareup dipaké pikeun nampa tamu lalaki.



 

 F. Imah Adat Anjing Tagog

Imah Adat Tagogdog nyaéta imah adat di luhur panggung anu arsitekturna atawa wangunna siga anjing keur diuk.

 

Samentara éta, hateup imah tradisional diwangun ku dua sisi lamun dihijikeun sarta digambar garis lempeng dina tungtung, éta bakal nyarupaan bentuk segitiga.

 

Unggal panto atawa jandéla imah adat ngabogaan hateup anu béda jeung hateup imah utama, ieu hateupna katelah sorondoy.

 

Hateup tambahan atawa sorodoy dina imah adat miboga fungsi anu penting, nya éta minangka pangiuhan pikeun téras panto atawa jandéla.

 

Sanajan hese neangan imah adat Sunda anu mibanda jenis tagog anjing ieu, aya sababaraha réstoran, hotél atawa losmen anu ngagunakeun arsitektur tagog anjing.

 

Ciri-ciri Imah Adat Anjing Tagog:

 

Diwangun ku dua hateup anu minuhan wangun segitiga.

Salah sahiji hateupna ngahiji di hareup jeung katelah Soronday

Fungsi hateupna pikeun ngiuhan téras.

 



G. Imah Adat Pongpok

Disebut Rumah Buka Pongpong sabab imah ieu boga lawang anu sajajar jeung hiji tungtung Suhunan (hateup).

 

Wangun imah adat ieu rada sarimbag jeung gaya palayu kabuka anu dumasar kana kahayang nu bogana kana posisi panto nyanghareupan jalan.

 

Lamun ditingali ti hareup imah, sakabéh hateup imah teu katempo sarta sakabeh anu katempo téh wangun segitiga imah sorangan.

 

Dina kreasina, rarancang imah adat Buka Pongpok mangrupa hasil gabungan rupa-rupa imah adat Sunda lianna.

 

 


 

H. Imah Adat Jubleg Nangkub

Imah adat satuluyna nyaéta jubleg nangkub. Sakilas, desain imah ieu ampir sarua jeung imah adat Parahu Kamureb.

 

Ngan eta mah, beda daerah hartina beda ngaran. Biasana imah ieu leuwih gampang kapanggih di wewengkon Sunda Kabupatén Sumedang.

 

sajaba ti éta, ieu imah téh mangrupa simbul tanah nu asri, subur tur makmur. Imah adat sorangan geus jadi lambang kapribadian nu handap asor, sopan jeung ramah wargana,


sajaba ti éta, ieu imah téh mangrupa simbul tanah nu asri, subur tur makmur. Imah adat sorangan geus jadi lambang kapribadian nu handap asor, sopan jeung ramah wargana,




Tidak ada komentar:

urang sunda kudu teuneung ludeung

Haliwar wedal sunda